Plus de 400 grands scientifiques, responsables, chefs d’institutions et participants à la Rencontre Mondiale « Patrimoines, Sciences et Technologies » ont adopté la Déclaration suivante, parmi lesquels le Directeur général de l’ICCROM, MM. les ministres Costas Fotakis, Hany Helal et Jorge Braga de Macedo, le Président du CNRS, le Président du Muséum National d’Histoire Naturelle et la Présidente de l’Université Paris-Saclay :

 

PATRIMOINES, SCIENCES ET TECHNOLOGIES – UNE CHANCE POUR NOS SOCIÉTÉS ET L’ÉCONOMIE MONDIALE

Déclaration de Paris, 15 février 2019


SIGNER LA DECLARATION DE PARIS


Dans le contexte de la Rencontre Mondiale « Patrimoines, Sciences et Technologies » organisée par l’Académie des sciences et IPANEMA sous l’égide du Groupe interacadémique pour le développement (GID) du 13 au 16 février 2019 à Paris, les participants tiennent par cette déclaration à lancer un appel à l’action en mobilisant les savoirs pour améliorer la connaissance, la préservation et la valorisation des patrimoines culturels et naturels, au service du développement durable.

Constatant :

  • les valeurs scientifiques, interculturelles, éducatives, économiques et sociales des patrimoines culturels et naturels dans le monde ;
  • le souhait collectif croissant de préserver ces patrimoines transmis par l’Histoire ;
  • l’ampleur des dégradations, souvent irréversibles, des patrimoines mondiaux, dues aux catastrophes naturelles et aux phénomènes climatiques, à l’incurie, aux destructions ciblées lors de conflits, ainsi qu’aux pillages qui portent durablement tort aux pays d’origine de ces biens ;
  • la contribution du tourisme à l’économie mondiale, mais aussi les impacts négatifs du tourisme de masse sur la conservation des patrimoines, ainsi que les risques de marchandisation et d’atteinte à leur intégrité ;
  • l’émergence de nouveaux domaines de recherche et les révolutions méthodologiques qui contribuent à des découvertes scientifiques de premier plan et à des technologies innovantes dans le domaine de l’étude des matériaux et des environnements anciens qui contribuent de manière substantielle à la compréhension, à la conservation et à l’utilisation durable du patrimoine ;

Considérant que :

  • le patrimoine mondial culturel, matériel, immatériel et naturel est encore inégalement et insuffisamment connu, inventorié et protégé : des découvertes attestent chaque jour de la nécessité de poursuivre et d’intensifier la recherche et la documentation sur les biens patrimoniaux ;
  • l’étude des patrimoines nécessite d’amplifier les collaborations entre sciences expérimentales, humanités, secteur de la conservation, sciences de l’environnement et sciences de l’information ;
  • l’étude des matériaux anciens et leur datation par l’usage des technologies disponibles contribuent aux progrès des savoirs ;
  • les patrimoines sont essentiels à l’appropriation par les sociétés de leur histoire ;
  • les patrimoines constituent une voie privilégiée de partage culturel et scientifique auprès de tous les publics ;
  • les patrimoines contribuent au renforcement de la cohésion sociale, au développement, à la paix et à la stabilité ;
  • l’amélioration des connaissances et de la compréhension des biens patrimoniaux est source de création d’emplois dans de nombreux secteurs : économique, touristique, éducatif, industrie culturelle… ;
  • le rôle des institutions nationales et internationales, telles que l’UNESCO, l’ICCROM, l’ICOM, l’ICOMOS et le réseau des académies qu’anime le GID, est important dans ce domaine.

Les participants à la Rencontre mondiale « Patrimoines, Sciences et Technologies » souhaitent que les pays et les institutions s’engagent à :

  • inscrire l’étude des patrimoines dans les missions des organismes de recherche, des institutions culturelles et des agences de financement, en combinant sciences expérimentales, humanités, conservation, sciences de l’environnement et de l’information ;
  • simplifier le recrutement interdisciplinaire ;
  • intervenir auprès des autorités compétentes pour les informer et les encourager à :
    • investir dans les laboratoires menant une recherche utile à l’amélioration de la connaissance et à la sauvegarde des patrimoines,
    • utiliser tous les instruments de recherche (les très grands instruments, les laboratoires mobiles, les bases de données, le terrain) comme creusets de l’interdisciplinarité pour l’étude des patrimoines,
    • faciliter l’accès à ces infrastructures pour les chercheurs des pays qui en sont dépourvus,
    • mettre en place une politique efficace capable de définir des normes dans le secteur patrimonial,
    • soutenir les actions de formation interdisciplinaire aux métiers du patrimoine, notamment ceux liés aux évolutions récentes des méthodes d’étude, de protection et de gestion des biens patrimoniaux dans leur diversité,
  • agir dans l’espace public pour :
    • mettre en oeuvre une politique de développement économique fondée sur les études dédiées aux patrimoines,
    • diffuser les savoirs issus de l’étude des patrimoines, en particulier pour combattre l’utilisation des patrimoines comme instruments de division politique et sociale,
    • sensibiliser le public à l’importance des divers patrimoines et les inclure dans les programmes de développement sociétaux,
    • encourager un important effort d’étude, d’inventaire, de restauration et de mise en valeur de toutes les formes du patrimoine et aux connaissances qui y sont associées pour le développement de son potentiel économique et social.

Paris, 15 février 2019

 

Signer la Déclaration de Paris

Voir la liste de tous les signataires

Premiers signataires

Safaa Abd El Salam (EG), Patrice Abry (FR), Ann Adanusah (GH), Michel Alba (FR), Isabelle Alfandary (FR), Michael Alram (AT), Hermínia Andreu (FR), Frédérique Andry-Cazin (FR), Demetrios Anglos (GR), Étienne Anheim (FR), Luis Arean (FR), Gilberto Artioli (IT), Daniel Asmar (LB), Clara Azemard (FR), Agnese Babini (IT), Elena Badea (RO), Piero Baglioni (IT), Katalin Bajnok (HU), Antoine Balzeau (FR), Anne-Fleur Barfuss (FR), François Barge-Prieur (FR), Roberto Bassi (IT), Philippe Béarez (FR), Lucile Beck (FR), Irène Béguier (FR), Marta Bellato (FR), Paul Bellendorf (DE), Djilalli Benouar (DZ), Sarah Benson (US), Eva Berger (AT), Uwe Bergmann (US), Camille Berruyer (FR), Régis Bertholon (CH), Loïc Bertrand (FR), Veronica Biolcati (IT), Caroline Blanc (FR), Elisa Boccalon (IT), Clémentine Bollard (FR), Ilaria Bonaduce (IT), Philippe Boncour (FR), Vincent Bontems (FR), Pierre Bordet (FR), Pierre-Étienne Bost (FR), Luc-Émile Bouche-Florin (FR), Audrey Bouchitté (FR), Sylvie Bouffartigue (FR), Louis Boumans (NO), Ann Bourges (FR), Muriel Bouttemy (FR), Elizabeth Brabec (US), Jorge Braga de Macedo (PT), Frédéric Brechenmacher (FR), Catherine Bréchignac (FR), Éric Brian (FR), Thierry Brigaud (FR), Constance Bronnert (FR), Jacques Bruhlet (FR), Bruno Brunetti (IT), Mathilde Bryant (FR), Michelle Bubenicek (FR), Ion Burducea (RO), Andrew Burton Anderson (OM), Danielle C. Bush (US), Clarissa Cagnato (FR), João Manuel Caldas de Oliveira Mimoso (PT), Emilio Cano Díaz (ES), Elyse Canosa (SE), Stéphanie Cardon (FR), Sabine Caré (FR), Francesca Casadio (US), Ilenia Cassan (FR), Jacques Castaing (FR), Marta Castillejo (ES), Nahir Pabón Castro (CO), Sophie Cersoy (FR), Agnès Chalier (GB), Emilie Chalmin (FR), Mouna Chambon (FR), Bénédicte Charbonnel (FR), Sylvain Charbonnier (FR), Florian Charlemaine (FR), Pierre Chastang (FR), Rajaa Cherkaoui El Moursli (MA), Aurélia Chevalier (FR), Bernard Chevassus-au-Louis (FR), Frédérique Chlous (FR), Serge Cohen (FR), Estel Colas (FR), Frédéric Colin (FR), Cynthia Colmellere (FR), Maria Perla Colombini (IT), Amandine Colson (DE), Laurent Cormier (FR), Anthony Corns (IE), Laurent Cortella (FR), Claudio Costantino (IT), Marine Cotte (FR), Philippe Coussot (FR), Daniel Couturier (FR), Sylvie Crasquin (FR), James Crawford (GB), Sophie Croisy (FR), Elke Cwiertnia (DE), Michel Dabas (FR), Anne Dambricourt-Malasse (FR), Maedeh Darzi (GB), Sonia Das (US), Bruno David (FR), Sophie David (FR), Cécile Davy-Rigaux (FR), Bettina de Cosnac (DE, FR), Livio De Luca (FR), Ghislain de Marsily (FR), Juan De Orellana Rojas (PE), Maryvonne de Saint Pulgent (FR), Alberto de Tagle (ES), Laurence de Viguerie (FR), Suzanne Debarbat (FR), Marc-Williams Debono (FR), Guillaume Debout (FR), Daniel Delattre (FR), José Delgado Rodrigues (PT), Jean-Paul Demoule (FR), Francesco d’Errico (FR), Agnès Desolneux (FR), Dominique Deyber (FR), Ana Luisa do Vale Fonseca Claro (PT), Peter Doorn (NL), Francine d’Orgeval (FR), Miloš Drdácký (CZ), Guillaume Dreyfuss (MT), Chrystelle Duhem (FR), Jean-Philippe Échard (FR), David Edge (GB), Gerhard Eggert (DE), Marina Egidi (FR), Ahmed Ellaithy (EG), Laure Emperaire (FR), Xavier Engels (FR), Robert G. Erdmann (NL), Antonio José Estevão Grande Candeias (PT), Jean-Pierre Ezin (BJ), Agathe Fanost (FR), Fédération française des professionnels de la conservation-restauration (FR), Nathan Ferrandin-Schoffel (FR), Dominique Ferriot (FR), Gwendoline Fife (NL), Costas Fotakis (GR), Henri-Paul Francfort (FR), Laurence Franchiset (FR), Volker Franke (DE), Raul Freitas (BR), Anette Freytag (US), Juergen Frick (DE), Theobald Fuchs (DE), María Isabel Fuentes Marcel (CL), Marie-Pauline Gacoin (FR), Jean-Marc Galea (FR), Laura G. Garcia Vedrenne (GB), Romain Garrouste (FR), Emmanuèle Gautier (FR), Cécilia Gauvin (GB), Didier Geffard-Kuriyama (FR), Michèle Gendreau-Massaloux (FR), Lucile Gentaz (FR), Pierre Gény (FR), Rafaella Georgiou (FR), Claire Gervais (CH), Francesca Gherardi (GB), Alice Gimat (FR), Cinthia Gimenez (BO), Riccardo Giordano (FR), Denis Girou (FR), Sara Goidanich (IT), Steven Golan (US), Victor Gonzalez (FR), Philippe Goudeau (FR), Denis Gratias (FR), Maria Grever (NL), Martina Griesser (AT), Nicolas Grimal (FR), Béatrice Guéna (FR), Pierre Gueriau (CH), Yohann Guffroy (FR), Hélène Guichard (FR), Laure Guilbert (FR), Dominique Guillaud (FR), François Guinot (FR), Emmanuelle Guitton (FR), Jan Gunneweg (IL), Selwin Hageraats (FR, NL), Carine Harivel (FR), Hany Helal (EG), Élodie Herens (BE), Alison Heritage (ICCROM), Yves-Marie Hervault (FR), Sylvain Hilaire (FR), Hella Hollander (NL), Andra-Lisa M. Hoy (DE), Myrtille Hunault (FR), Jinho Hyun (KR), Jiye Hyun (KR), Maya Ishizawa (DE), Jean-Paul Itié (FR), Jean-Jacques Jaeger (FR), Nour-Eddine Jalil (FR), Kevin Janneau (FR), Koen Janssens (BE), Philippe Janvier (FR), Erich Jelen (DE), Thierry Joffroy (FR), Vincent Joguin (FR), Lianne Jordan (GB), Uwe Kalisch (DE), Wolfgang Kautek (AT), Philippe Keckhut (FR), Lukas Kellermeier (FR), Annelies Kersbergen (NL), Richard L. Kerschner (US), Katrien Keune (NL), Fatima Khaldoune (MA), Bouziane Khalloufi (FR), Andrew King (FR), Athanasios Koutoupas (CY), Liljana Kovachovska (MK), Imre Kovács (HU), Domen Kranjc (0), Attila Kreiter (HU), Isabelle Kruta (FR), Caroline Kulcsar (FR), Virginia Laboranti (AR), Kilian Laclavetine (FR), Tokie Laotan-Brown (GB), Anissa Lardjman (FR), Ann Lardzac (FR), Claude Laroque (FR), Michel Laurin (FR), Bruno Laurioux (FR), Marie-Claire Le Bourdellès (FR), Line Le Gall (FR), Thibault Le Hégarat (FR), Pauline Lefebvre (FR), Roger-Alexandre Lefèvre (FR), Valérie Lefèvre-Seguin (FR), Anne Lehoërff (FR), Johanna Leissner (DE), Edwige Lelièvre (FR), Roland Lenz (DE), Manoelle Lepoutre (FR), Frédéric Létoffé (FR), Florence Lissarrague (FR), Ana Luengo (ES), Yasmine Maher George (EG), Josie Maldonado (US), Panagiota Manti (GR), Ramiro J. March (FR), Monica Margineanu Carstoiu (RO), Jurate Markeviciene (LT), Jean-Paul Markus (FR), Joelmir Marques da Silva (BR), Jeremy Martin (FR), Aurélie Martin (FR), Lourdes Martín García (ES), Rémi Martineau (FR), Pauline Martinetto (FR), Jessica Matthys (CA), Solange Mayo (FR), Rocco Mazzeo (IT), Apurva Mehta (US), Alessia Melelli (IT), Jean- Didier Mertz (FR), Paul Messier (US), Gwenaël Mezzalira (FR), Alain P. Michel (FR), Costanza Miliani (IT), Alberto Millán González Herce (ES), Benoît Mille (FR), Scott Mitchell (ES), Ioan- Valentin Moise (RO), Judit Molera (ES), Myriam Morcel (FR), Laurine Moreuil (FR), Hélène Mourier (FR), Katharina Müller (FR), Webber Ndoro (ICCROM), Darwina L. Neal (US), Costantin Daniel Negut (RO), Petria Noble (NL), Vincent Noce (FR), Hugo Noulin (FR), Manale Noun (FR), Jakub Novotný (CZ), Tulin Okbinoglu (US), Stéphane Olivesi (FR), Regina Oprandi (FR), Valeria Orlandini (US), Ludovic Orlando (DK, FR), Scott Allan Orr (GB), Pedro Ortega Ventureira (ES), Mohamed Oujja (ES), Jean Pachet-Colléaux (IT, FR), Luis Palma Martos (ES), Nikos Papadopoulos (GR), Katerina Papayianni (GR), Josefina Perez-Arantegui (ES), Catheline Périer d’Ieteren (BE), Antoine Petit (FR), Christophe Petit (FR), Luca Pezatti (IT), Dominique Pieri (FR), Alexandre Pierre (FR), Romain Pintore (FR), Florence Pizzorni (FR), Dimitris Plexousakis (GR), Jean-Dominique Polack (FR), Corneliu Catalin Ponta (RO), Paraskevi Pouli (GR), Trinitat Pradell Cara (ES), Daria Prandstraller (IT), Silvia Prati (IT), Nupur Prothi Khanna (IN), Clotilde Proust (FR), Marie Puren (FR), Yves Queré (FR), Edwin Raap (NL), Gessica Racca (IT), Max Rahrig (DE), Emily Rayfield (GB), Stuart Read (AU), Armelle Regnault (FR), Thilo Rehren (CY), Sylvie Retailleau (FR), Nicole Revel (FR), Younes Rezkallah (FR), Pascale Richardin (FR), Bernard Riera (FR), Solange Rigaud (FR), Manon Rigoreau (BE), Laurence Rivière Ciavaldini (FR), Emmanuel Robert (FR), Alexandra P. Rodrigues (PT), Hannelore Roemich (DE), Mélanie Roffet-Salque (GB), Laurent Romary (FR), Julia Romero Pastor (ES), Polonca Ropret (SI), Erwin Rosenberg (AT), László Rosta (HU), Monica Rotgans (NL), Isabelle Rouget (FR), Pavao Rudan (HR), Nicolas Ruffini-Ronzani (FR), Silvia Russo (IT), Mandana Saheb (FR), Sophie Sanchez (SE), Irina Sandu (NO), Edith Sanstrom (GB), Apostolos Sarris (GR), Judith Schlanger (FR), Manfred Schreiner (AT), Alexandre Semerok (FR), Marcela Sepulveda (CL), Maëlle Sergheraert (FR), Clarimma Sessa (DE), Antonio Sgamellotti (IT), Isabelle Sidéra (FR), Sergey Sirro (RU), Rolf Snethlage (DE), Véronique Sorano-Stedman (FR), Sophia Sotiropoulou (GR), Louise Souquet (FR), Elise Spiegel (DE), Maartje Stols-Witlox (NL), David Strivay (BE), Matija Strlic (GB), Jongsang Sung (KR), Abderrahmane Tadjeddine (DZ), Kerstin Taeschner (DE), Paul Tafforeau (FR), Tarek S. Tawfik (EG), Margareta Tengberg (FR), Monique Teunissen-Amagat (NL), Romain Thomas (FR), Laurette Thomas (FR), Mathieu Thoury (FR), Fabrice Thuriot (FR), Caroline Tokarski (FR), Lucia Toniolo (IT), Katharine Untch (US), Pauline Uring (FR), Valentina Valbi (FR), Francisco Valdez (FR), Philippe Vallas (FR), Jean-Marc Vallet (FR), Henk van den Berg (NL), Kees van der Beek (FR), Robert van Langh (NL), Silvana Vasilca (RO), Jeroen Vermeersch (BE), Aurélie Verney-Carron (FR), Jean-Denis Vigne (FR), Katrin Vill (DE), Dominique Vingtain (FR), Jorgen Wadum (DK), Philippe Walter (FR), Jérôme Wassermann (FR), Peter Weber (DE), Olivier Weller (FR), Fiona West (GB), Alan Williams (GB), Patricia Wils (FR), Helen Wilson (AU), Thea Winther (SE), Katrin Wittstadt (DE), Helena Wouters (BE), Nan Yang (DE), Pierre-Paul Zalio (FR), Alessia Zambon (FR), Emma Gaia Ziraldo (IT)

Signer la Déclaration de Paris

  • Ce champ n’est utilisé qu’à des fins de validation et devrait rester inchangé.

Signataires

481 signataires

 

Marie Abboud (LB), Safaa Abd El Salam (EG), Patrice Abry (FR), Helen Achou Tayar (LB), Ann Adanusah (GH), Michel Alba (FR), Tareq Al-Bahr (YE), Isabelle Alfandary (FR), Michael Alram (AT), Hermínia Andreu (FR), Frédérique Andry-Cazin (FR), Demetrios Anglos (GR), Étienne Anheim (FR), Luis Arean (FR), Gilberto Artioli (IT), Daniel Asmar (LB), Clara Azemard (FR), Agnese Babini (IT), Elena Badea (RO), Piero Baglioni (IT), Katalin Bajnok (HU), Antoine Balzeau (FR), Anne-Fleur Barfuss (FR), François Barge-Prieur (FR), Roberto Bassi (IT), Philippe Béarez (FR), Lucile Beck (FR), Irène Béguier (FR), Marta Bellato (FR), Paul Bellendorf (DE), Djilalli Benouar (DZ), Sarah Benson (US), Eva Berger (AT), Uwe Bergmann (US), Camille Berruyer (FR), Régis Bertholon (CH), Jeremie Berthonneau (US), Loïc Bertrand (FR), François Bétard (FR), Veronica Biolcati (IT), Caroline Blanc (FR), Elisa Boccalon (IT), Clémentine Bollard (FR), Ilaria Bonaduce (IT), Philippe Boncour (FR), Vincent Bontems (FR), Pierre Bordet (FR), Pierre-Étienne Bost (FR), Magda Bou Dagher Kharrat (LT), Luc-Émile Bouche-Florin (FR), Audrey Bouchitté (FR), Sylvie Bouffartigue (FR), Louis Boumans (NO), Ann Bourgès (FR), Muriel Bouttemy (FR), Elizabeth Brabec (US), Jorge Braga de Macedo (PT), Frédéric Brechenmacher (FR), Catherine Bréchignac (FR), Éric Brian (FR), Thierry Brigaud (FR), Constance Bronnert (FR), Tor Brostom (SE), Jacques Bruhlet (FR), Bruno Brunetti (IT), George Bruseeker (GR), Mathilde Bryant (FR), Michelle Bubenicek (FR), Ion Burducea (RO), Andrew Burton Anderson (OM), Danielle C. Bush (US), Clarissa Cagnato (FR), João Manuel Caldas de Oliveira Mimoso (PT), Emilio Cano Díaz (ES), Elyse Canosa (SE), Stéphanie Cardon (FR), Sabine Caré (FR), Francesca Casadio (US), Ilenia Cassan (FR), Jacques Castaing (FR), Marta Castillejo (ES), Nahir Pabón Castro (CO), Sophie Cersoy (FR), Agnès Chalier (GB), Émilie Chalmin (FR), Mouna Chambon (FR), Henri Chamoux (FR), Bénédicte Charbonnel (FR), Sylvain Charbonnier (FR), Florian Charlemaine (FR), Pauline Chassaing (FR), Pierre Chastang (FR), Rajaa Cherkaoui El Moursli (MA), Aurelia Chevalier (FR), Bernard Chevassus-au-Louis (FR), Joseph Chikumbirike (ZA), Frédérique Chlous (FR), Ion Ciobanu (MD), Serge Cohen (FR), Estel Colas (FR), Frédéric Colin (FR), Cynthia Colmellere (FR), Maria-Perla Colombini (IT), Amandine Colson (DE), Caroline Corbières (FR), Laurent Cormier (FR), Anthony Corns (IE), Laurent Cortella (FR), Claudio Costantino (IT), Marine Cotte (FR), Philippe Coussot (FR), Daniel Couturier (FR), Sylvie Crasquin (FR), James Crawford (GB), Sophie Croisy (FR), Elke Cwiertnia (DE), Michel Dabas (FR), Anne Dambricourt-Malasse (FR), Thanh-Tung Dang (CAN), Maedeh Darzi (GB), Sonia Das (US), Bruno David (FR), Sophie David (FR), Cécile Davy-Rigaux (FR), André de Bussy (FR), Bettina de Cosnac (DE, FR), Livio De Luca (FR), Ghislain de Marsily (FR), Juan De Orellana Rojas (PE), Maryvonne de Saint Pulgent (FR), Alberto de Tagle (ES), Laurence de Viguerie (FR), Gérard de Wallens (BE et FR), Suzanne Debarbat (FR), Marc-Williams Debono (FR), Guillaume Debout (FR), Ilaria Degano (IT), Daniel Delattre (FR), José Delgado Rodrigues (PT), Jean-Paul Demoule (FR), Francesco d’Errico (FR), Agnès Desolneux (FR), Dominique Deyber (FR), Marie Didier (FR), Ana Luisa do Vale Fonseca Claro (PT), Peter Doorn (NL), Francine d’Orgeval (FR), Miloš Drdácký (CZ), Guillaume Dreyfuss (MT), Fanny Dubray (FR), Chrystelle Duhem (FR), Didier Dutheil (FR), Jean-Philippe Échard (FR), David Edge (GB), Gerhard Eggert (DE), Marina Egidi (FR), Ahmed Ellaithy (EG), Laure Emperaire (FR), Xavier Engels (FR), Robert G. Erdmann (NL), Antonio José Estevão Grande Candeias (PT), Jean-Pierre Ezin (BJ), Agathe Fanost (FR), Fédération française des professionnels de la conservation-restauration (FR), Anna Fedrigo (IT), Nathan Ferrandin-Schoffel (FR), Dominique Ferriot (FR), Gwendoline Fife (NL), Louis Flichot (FR), Costas Fotakis (GR), Henri-Paul Francfort (FR), Laurence Franchiset (FR), Volker Franke (DE), Charles Fraser-Fleming (UK), Raul Freitas (BR), Anette Freytag (US), Juergen Frick (DE), Theobald Fuchs (DE), María-Isabel Fuentes Marcel (CL), Marie-Pauline Gacoin (FR), Jean-Marc Galea (FR), Francesca Galluzzi (IT), Laura Garcia Vedrenne (GB), Gianluca Gariani (IT), Romain Garrouste (FR), Emmanuèle Gautier (FR), Cécilia Gauvin (GB), Didier Geffard-Kuriyama (FR), Michèle Gendreau-Massaloux (FR), Lucile Gentaz (FR), Pierre Gény (FR), Rafaella Georgiou (FR), Claire Gervais (CH), Francesca Gherardi (GB), Alice Gimat (FR), Cinthia Gimenez (BO), Riccardo Giordano (FR), Denis Girou (FR), Sara Goidanich (IT), Steven Golan (US), Victor Gonzalez (FR), Philippe Goudeau (FR), Denis Gratias (FR), Maria Grever (NL), Martina Griesser (AT), Nicolas Grimal (FR), Béatrice Guéna (FR), Pierre Gueriau (CH), Kheireddine Guerrouche (DZ), Yohann Guffroy (FR), Hélène Guichard (FR), Laure Guilbert (FR), Dominique Guillaud (FR), François Guinot (FR), Emmanuelle Guitton (FR), Jan Gunneweg (IL), Selwin Hageraats (FR, NL), Carine Harivel (FR), Hany Helal (EG), Élodie Herens (BE), Alison Heritage (ICCROM), Yves-Marie Hervault (FR), Sylvain Hilaire (FR), Hella Hollander (NL), Andra-Lisa M. Hoyt (DE), Myrtille Hunault (FR), Jinho Hyun (HR), Jiye Hyun (HR), Maya Ishizawa (DE), Jean-Paul Itié (FR), Jean-Jacques Jaeger (FR), Nour-Eddine Jalil (FR), Kevin Janneau (FR), Koen Janssens (BE), Philippe Janvier (FR), Erich Jelen (DE), Thierry Joffroy (FR), Vincent Joguin (FR), Ineke Joosten (NL), Lianne Jordan (GB), Uwe Kalisch (DE), Wolfgang Kautek (AT), Philippe Keckhut (FR), Lukas Kellermeier (FR), Annelies Kersbergen (NL), Richard Kerschner (US), Katrien Keune (NL), Lazarus Kgasi (ZA), Fatima Khaldoune (MA), Bouziane Khalloufi (FR), Andrew King (FR), Athanasios Koutoupas (CY), Liljana Kovachovska (MK), Imre Kovács (HU), Domen Kranjc, Emilie Kreikamp (NL), Attila Kreiter (HU), Isabelle Kruta (FR), Caroline Kulcsar (FR), Kathleen Kuman (ZA), Virginia Laboranti (AR), Kilian Laclavetine (FR), Tokie Laotan-Brown (GB), Anissa Lardjman (FR), Ann Lardzac (FR), Claude Laroque (FR), Michel Laurin (FR), Bruno Laurioux (FR), Marie-Claire Le Bourdellès (FR), Guillaume Le Bourdellès (FR), Line Le Gall (FR), Thibault Le Hégarat (FR), Isabelle Lechevalier (FR), Pauline Lefebvre (FR), Roger-Alexandre Lefèvre (FR), Valérie Lefèvre-Seguin (FR), Anne Lehoërff (FR), Johanna Leissner (DE), Edwige Lelièvre (FR), Roland Lenz (DE), Manoelle Lepoutre (FR), Frédéric Létoffé (FR), Maëva Lhéronde (FR), Florence Lissarrague (FR), Driss Louaradi (MA), Ana Luengo (ES), Yasmine Maher George (EG), Lara Maldanis (BR), Josie Maldonado (US), Panagiota Manti (GR), Ramiro March (FR), Monica Margineanu Carstoiu (RO), Jurate Markeviciene (LT), Jean-Paul Markus (FR), Joelmir Marques da Silva (BR), Jeremy Martin (FR), Aurélie Martin (FR), Lourdes Martín García (ES), Rémi Martineau (FR), Pauline Martinetto (FR), Jessica Matthys (CA), Solange Mayo (FR), Rocco Mazzeo (IT), Apurva Mehta (US), Alessia Melelli (IT), Jean-Didier Mertz (FR), Paul Messier (US), Gwenaël Mezzalira (FR), Alain Michel (FR), Costanza Miliani (IT), Alberto Millán González Herce (ES), Benoît Mille (FR), Scott Mitchell (ES), Ioan-Valentin Moise (RO), Judit Molera (ES), Myriam Morcel (FR), Laurine Moreuil (FR), Hélène Mourier (FR), Katharina Müller (FR), Raphaël Müller (FR), Webber Ndoro (ICCROM), Darwina Neal (US/ICOMOS), Costantin Daniel Negut (RO), Petria Noble (NL), Vincent Noce (FR), Hugo Noulin (FR), Manale Noun (FR), Jakub Novotný (CZ), Valentine Nyamndon (UK), Tulin Okbinoglu (US), Stéphane Olivesi (FR), Regina Oprandi (FR), Valeria Orlandini (US), Ludovic Orlando (DK, FR), Scott Allan Orr (GB), Pedro Ortega Ventureira (ES), Mohamed Oujja (ES), Jean Pachet-Colléaux (IT, FR), Nicoletta Palladino (IT), Luis Palma Martos (ES), Nikos Papadopoulos (GR), Katerina Papayianni (GR), Ludovic Pauchard (FR), Josefina Perez-Arantegui (ES), Catheline Périer d’Ieteren (BE), Antoine Petit (FR), Christophe Petit (FR), Luca Pezatti (IT), Dominique Pieri (FR), Alexandre Pierre (FR), Romain Pintore (FR), Liliana Pinzaru (MD), Florence Pizzorni (FR), Dimitris Plexousakis (GR), Jean-Dominique Polack (FR), Marie-Claude Ponchon (FR), Corneliu Catalin Ponta (RO), Paraskevi Pouli (GR), Trinitat Pradell Cara (ES), Daria Prandstraller (IT), Silvia Prati (IT), Nupur Prothi Khanna (IN), Clotilde Proust (FR), Marie Puren (FR), Yves Queré (FR), Edwin Raap (NL), Gessica Racca (IT), Markov Radoslav (BG), Max Rahrig (DE), Emily Rayfield (GB), Tsiory Razafindrabe (FR), Stuart Read (AU), Daniela Reggio (IT), Armelle Regnault (FR), Thilo Rehren (CY), Mathilde Renouard (FR), Sylvie Retailleau (FR), Nicole Revel (FR), Ghada Reverdi (LB, FR), Corentin Reynaud (FR), Younes Rezkallah (FR), Pascale Richardin (FR), Bernard Riera (FR), Solange Rigaud (FR), Manon Rigoreau (BE), Laurence Rivière Ciavaldini (FR), Emmanuel Robert (FR), Alexandra P. Rodrigues (PT), Hannelore Roemich (DE), Mélanie Roffet-Salque (GB), Aurélie Rogalla von Biberstein (FR), Laurent Romary (FR), Julia Romero Pastor (ES), Polonca Ropret (SI), Erwin Rosenberg (AT), László Rosta (HU), Monica Rotgans (NL), Isabelle Rouget (FR), Pavao Rudan (HR), Nicolas Ruffini-Ronzani (FR), Silvia Russo (IT), Leïla Saffray (FR), Mandana Saheb (FR), Sophie Sanchez (SE), Irina Sandu (NO), Edith Sanstrom (GB), Apostolos Sarris (GR), Judith Schlanger (FR), Manfred Schreiner (AT), John C. Scott (US), Alexandre Semerok (FR), Marcela Sepulveda (CL), Maëlle Sergheraert (FR), Clarimma Sessa (DE), Antonio Sgamellotti (IT), Changxue Shu (CN), Isabelle Sidéra (FR), Sergey Sirro (RU), Rolf Snethlage (DE), Véronique Sorano-Stedman (FR), Sophia Sotiropoulou (GR), Louise Souquet (FR), Elise Spiegel (DE), Maartje Stols-Witlox (NL), David Strivay (BE), Matija Strlic (GB), Jongsang Sung (KR), Abderrahmane Tadjeddine (DZ), Kerstin Taeschner (DE), Paul Tafforeau (FR), Piotr Targowski (PL), Tarek Tawfik (EG), Margareta Tengberg (FR), Monique Teunissen-Amagat (NL), Romain Thomas (FR), Laurette Thomas (FR), Mathieu Thoury (FR), Fabrice Thuriot (FR), Caroline Tokarski (FR), Lucia Toniolo (IT), Katharine Untch (US), Pauline Uring (FR), Pollmer Uta (DE), Valentina Valbi (FR), Francisco Valdez (FR), Philippe Vallas (FR), Jean-Marc Vallet (FR), Henk van den Berg (NL), Kees van der Beek (FR), Robert van Langh (NL), Silvana Vasilca (RO), Jennifer Verlaine Lukovich (CA), Jeroen Vermeersch (BE), Aurélie Verney-Carron (FR), Jean-Denis Vigne (FR), Nonhlanhla Nonny Vilakazi (ZA), Katrin Vill (DE), Dominique Vingtain (FR), Minh Huong Vu Thi (FR), Jorgen Wadum (DK), Philippe Walter (FR), Jérôme Wassermann (FR), Peter Weber (DE), Farah Wehbeh (LB), Olivier Weller (FR), Fiona West (GB), Alan Williams (GB), Patricia Wils (FR), Helen Wilson (AU), Thea Winther (SE), Katrin Wittstadt (DE), Helena Wouters (BE), Maëva Yang (DE), Pierre-Paul Zalio (FR), Alessia Zambon (FR), Emma Gaia Ziraldo (IT)